آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ مردم منطقه بلوچستان
آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ مردم منطقه بلوچستان
قوم بلوچ در منطقه ای به نام بلوچستان در جنوب شرقی ایران و در همسایگی دریای عمان، افغانستان، پاکستان و کرمان زندگی می کنند.
همه اقوام ایرانی فرهنگ و رسوم خاص خود را دارند، بلوچ ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و آداب و رسوم و فرهنگ ویژه ای به قدمت طولانی دارند.
آداب و رسوم مردم بلوچ آن قدر اهمیت و قدمت دارد که دوم مارس را به عنوان روز جهانی فرهنگ بلوچ نامگذاری کرده اند.
ویژگی و خصوصیات مردم بلوچستان
قبل از آشنایی با آداب و رسوم مردم بلوچ، بهتر است بدانید، مردم بلوچ، مردمانی بردبار و صبور، سخت کوش و جنگجو، مهربان و مهمان نواز هستند
که مهارت فوق العاده ای در تیراندازی، شترسواری، شکارگری، صحرانوردی و کوهپیمایی دارند و برای مرکب و اسلحه خود احترام زیادی قائلند.
زبان و گویش مردم بلوچ
مردم بلوچ به زبان بلوچی که ترکیبی از فارسی قدیم و جدید است، صحبت می کنند اما وسعت و پراکندگی منطقه بلوچستان سبب شده لهجه مردم از تنوع زیادی برخوردار باشد.
زبان بلوچی نیز خود به دو قسمت شمالی (سرحدی) و جنوبی (مکران) تقسیم می شود.
دین مردم بلوچ
بیشتر مردم بلوچ اهل سنت و حنفی هستند و قشر روحانی در میانشان از منزلت خاصی برخوردار هستند به طوریکه آنان برای صلح و حل و فصل مشکلات از از روحانیون کمک میگیرند.
لباس زنان بلوچ
لباس زنان بلوچ پیراهنی بلند با یقه باز است که با دستاری بزرگ آن را می پوشانند.
زنان بلوچی اغلب پابرهنه قدم بر می دارند و کفش یا پاپوشی ندارد و اگر کفشی به پا کنند، کفش آنها شبیه کفش مردان بلوچ است.
آنها علاقه بسیاری به زیورآلات دارند و از انواع گوشواره استفاده می کنند و زیوری از طلا به نام کید را در موی سر خود قرار می دهند که به طرف دوگوش پایین می آید و گوشواره «دُر» را نگه می دارد.
لباس مردان بلوچ
لباس مردان بلوچ پیراهنی یقه باز، نوعی روپوش بلند به نام لباده، دستار سفید، کمربند و جورابی ضخیم است.
آنها کفشی با نوک به طرف بالا برگشته به پا می کنند تا در حین فعالیت چابک و سریع باشند.
آداب و رسوم مردم بلوچستان
عید نوروز
مردم بلوچ مانند دیگر مردم کشورمان عید نوروز و با پوشیدن لباس نو در سال نو کینه و کدورت را کنار گذاشته و به خانه اقوام خود می روند و به صله رحم می پردازند.
ماه رمضان
بعد از نیمه شعبان مردم بلوچ که بسیار به رسوم و آیین های مذهبی پایبندند، خانه ها و مساجد خود را برای استقبال ماه مبارک غباروبی می کنند و بعد از نظافت، مسجد را با مشک و عود معطر می سازند.
مردان نیز در میانه مسجد چادری را حائل می کنند تا زنان نیز بتوانند در مسجد حضور یافته و به عبادت بپردازند.
عید سعید فطر
مردم بلوچستان قبل از عید فطر به بازار رفته و خرید می کنند. زنان و دختران بلوچ در شب عید مراسم حنابندان دارند و شخصی ماهر روی دست آنها تصاویری زیبا با حنا می کشد.
مردم بعد از سی روز روزه داری در روز عید در محلی به نام عیدگاه جمع شده و نماز عید فطر را باشکوه برگزار می کنند.
پس از اقامه نماز عید سعید فطر آنها یکی از رسوم خود هک پهلی که به معنای طلب معافیت و بخشش حق الناس است را به جای آورده و یکدیگر را سه بار در آغوش می گیرند و این عید بزرگ را به یکدیگر تبریک می گویند.
عید قربان
عید قربان، از اعیاد اصلی مردم بلوچ است زیرا آنها این عید را به عنوان مرکز وحدت اهل تسنن و شیعه می دانند.
مراسم عید قربان سه روز است و اقامه نماز عید، قربانی کردن، حنابندان، دید و بازدید و … از سنت های آن است.
قبل از این عید مردم برای خرید لباس های نو، شیرینی، شکلات و تنقلات و البته دام برای قربانی، به بازارمی روند.
در شب عید زنان پای فرزندان خود را با حنای قرمز مزین می کنند و لباس نوی آنها را آماده می سازند.
مردم با لباس نو در محلی به نام عیدگاه در روز عید جمع شده و چند خانواده با هم شتر یا گاو و گوسفند را قربانی می کنند و گوشت آن را بین مستمندان و اقوام و فامیل تقسیم می شود.
