زابل سرزمین اسطوره ها و افسانه های تاریخی
هرگاه نام سیستان به گوش میرسد، دلیری و آزادگی در ذهن تداعی میشود.
داستانهای پهلوانی مربوط به خاندان گرشاسب و دیگر اساتیر پایدار ملی روح هر ایرانی را با خود به اعماق تاریخ میبرد.
همانجاست که یعقوب سیستانی و آنچه برای استقلال و غلبه بر بیگانگان انجام داد، خودنمایی میکند.
او گفته است: ما به اعتقاد نیکو برخواستیم که سیستان نیز فراکس ندهیم
واگر خدای تعالی نصرت کند به ولایت سیستان اندر افزاییم، آن چه توانیم.
از بادهای ۱۲۰ روزه تا تمدنی باستانی
زابل شهری است به رنگ خاکی با خانههایی که تعداد طبقات آنها به ندرت به دو یا سه میرسد.
افق دید شما در این شهر وسیع خواهد بود و میتوانید به چشمانتان وعده دیدن آسمانی آبی و افقی پر فروغ را بدهید.
هرچند زابل آب و هوای گرم و خشکی دارد اما قطعا اواخر پاییز و فصل زمستان بهترین فرصت برای سفر به این نگین جنوب شرق کشور خواهد بود.
در سفر به سیستان مهمان مردمانی مهربان میشوید که تمام آنچه دارند در اختیار مهمان خود میگذارند.
مردمانی دریا دل و سفرهدار هستند.
در سفر به سیستان هرچند ممکن است با فرهنگی متفاوت از آنچه در مرکز کشور وجود دارد،
روبهرو شوید اما مهربانی آنها چنان جذبتان میکند که احساس غربت نخواهید کرد.
شهر سوخته زابل
شهر سوخته واقع در جنوب شرق ایران نشان دهنده سرآغاز تمدن بشری است
که می توان از آن به عنوان منبع تاریخی برای مشخص شدن هویت انسانی استفاده کرد.
این محوطه باستانی در ۵۶ کیلومتری جنوب زابل و ۱۶۰ کیلومتری شمال زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان
در حاشیه راه زابل به زاهدان واقع شده و می تواند یکی از مقاصد گردشگری تاریخی در تعطیلات نوروزی محسوب شود،
جایی که نشانگر اوج تمدن و پیشینه پر افتخار ایرانیان است.
بر اساس نظریه دیرینه شناسان، این شهر سه هزار و ۲۰۰ سال پیش از میلاد پایه گذاری شده
و مردم آن در چهار دوره بین سال های سه هزار و ۲۰۰ تا یک هزار و ۸۰۰ پیش از میلاد در این مکان سکونت داشته اند،
محوطه باستانی شهر سوخته در هزاره دوم و سوم پیش از میلاد، توسط مهاجرانی که از چهار گوشه به آن وارد شده اند،
بنا شده است و تا کنون سند یا سنگ نوشته ای که نام واقعی و باستانی این شهر را مشخص کند
به دست نیامده و به علت آتش سوزی در دو دوره زمانی بین سال های سه هزار و ۲۰۰ تا دو هزار و ۷۵۰ پیش از میلاد «شهر سوخته» نامیده می شود.
سوغات از جنس خامهدوزی و خوراکیهای خوشمزه
در زابل بازارهای تجاری راهاندازی شدهاند که برخی از آنها بازار تجاری مشترک ایران و افغانستان است.
در این بازارها میتوانید برخی از کالاهایی که از مرز افغانستان وارد میشود را تهیه کنید.
درعین حال در بازارهای سنتی انواع خامهدوزی و صنایع دستی مانند آهنگری و… در دسترس است.
از کشک زرد تا آبگوشت
در سفر به زابل میتوانید طعم غذاهای پرادویه را بچشید.
در واقع میتوان گفت انواع پلوها با ادویههای خوش عطر و طعم در این منطقه درست میشود.
آبگوشت، کشک، نان، آبدوغ، نان لواش، بورک، کشک زرد زابلی، قروت زابلی،
آچار که ادویهای مخصوص غذاهای سیستان است، شیر ماست، ماست دوغ زابلی، آبگوشت شرقه زابلی و… از جمله غذاهای خاص این منطقه هستند.
مراسم ازدواج درسیستان
مردم سیستان بر روی طوایف خود احترام ویژهای دارند،غالبا ازدواجهای درون طایفهای را پسندیده و از این رو به ازدواج با بستگان خود بیشتر بهاء میدهند،
به عقیده کارشناسان مرکز مردمشناسی نیمروز اینگونه است که ناف برید کردن پسر عمو و دخترعمو در سیستان امری شایع قلمداد میشدهاست.
به مراسم خواستگاری در سیستان قاصدی گفته می شود.
همچنین به شب پیش از زفاف عروس و داماد یا همان حنابندان،شب سرشوئی گفته میشود.
مراسم حنابندان در سیستان با بحث و بیت مشهوری با نام در وا کنه،در وا کنه(در باز کنید، در باز کنید) انجام می شود.
بخشهای ویژه دیگری در مراسم عروسی به سبک سیستان وجود دارد
با نامهای رو اوء (به سوی نهر رفتن برای استحمام داماد)،سر تراشک(مراسم اصلاح موی داماد)گرابرد(مراسم همراهی عروسی).
بعد از مراسم قاصدى یا خواستگارى، خانواده و بزرگان عروس و داماد در یک روز مشخص گرد هم مىآیند تا در مورد مهریه یا پیشکش و شیربهاء به توافق برسند.
در ابتدا پدر عروس مىگوید مهریه دخترم فلان قدر باید باشد.
پدر یا مادر داماد در جواب او مىگوید: «هر چه مهریه زن پسر شما باشد، پیشکش مبلغ پول نقدى است که از طرف داماد به خانواده عروس جهت تهیه جهیزیه داده مىشود.»
در صورتى که مبلغ مهریه زیاد باشد با پادر میانى مجلس، سهم مجلس، سهم فلان ریش سفید مبلغ مهریه از طرف خانواده عروس کم و متعادل میشود.